Ảnh minh họa.

Xe là tài sản công dân, tài sản hợp pháp đã được luật pháp bảo hộ. Nếu công dân vi phạm hành chính trong giao thông đường bộ, có thể bị phạt tiền, tước bằng lái có thời hạn hoặc vĩnh viễn, thậm chí bỏ tù lái xe. Xử lý đúng và trúng vào đối tượng vi phạm như vậy sẽ tăng tính răn đe, cảnh báo mạnh mẽ tới người sử dụng phương tiện. Tịch thu phương tiện, trong trường hợp đó là tài sản của công dân đã là vấn đề cần phải bàn đến chứ không dễ thực hiện ngay được. Còn trường hợp người lái xe chỉ là người làm thuê, và tài sản đó lại thuộc một đối tượng khác: chủ cho thuê xe, chủ doanh nghiệp, hoặc là tài sản công thì sao?

Người lái xe cho cơ quan công quyền uống bia rượu, bị tịch thu xe của công (thường trị giá lên đến hàng tỉ đồng hoặc vài tỉ đồng), liệu lái xe có đền nổi hay không?

Những công ty cho thuê xe sẽ phải đóng cửa hàng loạt vì làm sao dám giao xe cho lái xe hoạt động độc lập khi chở khách, có khi đến cả tuần trên đường, và sao dám giao xe cho người lạ khi không thể kiểm soát được khách thuê xe sau khi thuê có dùng bia rượu hay không?

Đặc biệt hơn nữa, nếu lái xe thuộc các doanh nghiệp hoạt động vận tải mà vi phạm, xe bị tịch thu thì giải quyết thế nào? Trong cuộc tọa đàm hôm 11/3 tại Hà Nội, đã có những tranh luận trái chiều căng thẳng. Đại diện Ủy ban An toàn Quốc gia, ông Khuất Việt Hùng cho rằng, các tài xế phải có trách nhiệm đền bù cho chủ xe nếu xe bị tịch thu; và trên một số diễn đàn, trang mạng, luật sư Trần Vũ Hải cũng giải thích là: “Nếu người chủ xe vô can, thì xe sẽ trả lại cho chủ (Điều 126), như vậy chủ doanh nghiệp không hề gì, còn lái xe buộc phải nộp phạt số tiền bằng giá trị xe”.

Nhưng dư luận đang phản đối mạnh mẽ ý kiến của hai vị này. Trao đổi với chúng tôi, đại diện một hãng taxi danh tiếng tại Hà Nội lo lắng bày tỏ: “Làm sao lái xe có thể đền cho chủ doanh nghiệp những chiếc xe trị giá vài trăm triệu hoặc hàng tỉ đồng, khi mà đa phần trong số họ là những người phải lo chạy từng bữa ăn cho gia đình? Hơn nữa, phương tiện sẽ bị tạm giữ cho đến khi nào lái xe vi phạm hành chính hoàn thành nghĩa vụ nộp phạt (Điều 126). Như vậy, trong trường hợp không thể cưỡng chế được lái xe nộp phạt hàng tỉ đồng, phương tiện của chủ doanh nghiệp sẽ bị thu giữ đến bao giờ? Điều đó có khác nào phương tiện bị tịch thu? Trong thời gian đó, lẽ ra phương tiện được dùng để kinh doanh thì lại nằm chết một chỗ, thế là ép doanh nghiệp đi vào đường cùng rồi”.

Ban Giám đốc của một công ty cho thuê xe tại TP HCM cũng bức xúc không kém khi nhắc đến đề xuất của Ủy ban ATGTQG: “Tịch thu mà không cần phân biệt rõ người vi phạm và chủ phương tiện, như vậy thì các doanh nghiệp sẽ bị thiệt hại vô cùng nặng nề, và phát sinh quá nhiều bất công. Người lái xe vi phạm thì chỉ xử phạt đúng vào người lái xe thôi chứ? Doanh nghiệp có vi phạm đâu mà cũng bị “xử phạt” vậy?”

Các doanh nghiệp trong ngành vận tải ô tô chắc chắn sẽ lâm vào khó khăn chồng chất và hàng triệu người lao động có thể mất việc làm nếu nhà nước tịch thu xe của doanh nghiệp. “Chúng tôi không phản đối chủ trương đúng đắn nhằm kiềm chế, kéo giảm tỉ lệ thương vong bởi tai nạn giao thông hàng năm - Đại diện một hãng vận chuyển hành khách Bắc Nam khẳng định - Vấn đề là cách chúng ta làm như thế nào để vẫn giữ nghiêm kỷ cương nhưng phải đảm bảo sự công bằng, minh bạch trong xã hội. Một số nước văn minh trên thế giới cũng áp dụng biện pháp tịch thu xe, nhưng chỉ trong trường hợp tái phạm nhiều lần hoặc sau khi đã áp dụng tất cả các biện pháp: phạt tiền, thu bằng có thời hạn đến vĩnh viễn, phạt cải tạo công ích hoặc giam giữ”.

Đe dọa nghiêm trọng ngành vận tải ô tô

Ngành vận tải đường bộ bao gồm các hãng vận chuyển hàng hóa, vận tải hành khách và vận tải taxi, các doanh nghiệp cho thuê xe ô tô với số phương tiện khoảng hai triệu chiếc, chịu trách nhiệm tới hơn 90 % về vận chuyển hành khách và hàng hóa tại Việt Nam. Đa số tài xế điều khiển hai triệu phương tiện này không phải là chủ sở hữu. Vì vậy, ngành vận tải ô tô Việt Nam chính là đối tượng đang đối mặt với rủi ro quá lớn và nguy cơ phá sản hàng loạt nếu đề xuất của Ủy ban ATGTQG được Chính phủ thông qua mà không xét đến yếu tố quan trọng là phải tách bạch rõ khái niệm chủ sở hữu phương tiện và người vi phạm.

Theo baoxaydung.com.vn