Hiện tượng hằn lún vệt bánh xe tại đường Mai Chí Thọ, TP HCM, gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông.

Bộ Giao thông Vận tải cũng đã có nhiều văn bản, nhiều giải pháp đề nghị các đơn vị liên quan thực hiện theo. Mới đây nhất là thông báo kết luận số 647 ngày 26/6, Bộ GTVT đưa ra nhiều giải pháp xử lý trước mắt và lâu dài. Tuy nhiên những giải pháp này được giới chuyên môn cho rằng vẫn còn mang tính chất chung chung chưa phải là những giải pháp tối ưu và cũng không có điểm mới theo các hướng dẫn của các văn bản pháp quy trước đây.

Khi tìm hiểu thực tế về hiện tượng HLVBX thì được biết, ngoài một số nguyên nhân đã được Bộ GTVT đưa ra thì Bộ cũng cần phải rà soát lại toàn bộ các tiêu chuẩn thiết kế hiện nay. Bởi lâu nay chúng ta vay mượn từ các tiêu chuẩn của các nước mà không xét tới sự ảnh hưởng thời gian tác dụng của hoạt tải, hệ số vượt tải trong giai đoạn phát triển kinh tế cụ thể của nước ta, sự ảnh hưởng của nhiệt độ liên quan với sự tăng của tải trọng, sự ổn định của tính chất cơ lý của vật liệu trong quá trình chịu tải .v.v..và đặc biệt chưa có khuyến cáo nào liên quan tới giới hạn của kết cấu trong đó có kết cấu áo đường bê tông nhựa đối với các tiêu chuẩn thiết kế hiện hành.

Có nhiều công trình hư hỏng do nhà thầu thi công kém, chất lượng bê tông nhựa chưa đảm bảo theo tiêu chuẩn…đó là lỗi ở nhà thầu. Tuy nhiên có những công trình mới đưa vào sử dụng đã hư hỏng nhưng đâu phải công trình nào bị hư hỏng, bị sự cố đều do nhà thầu rút ruột.

Cho đến nay vẫn chưa có cơ quan nào xem xét nguyên nhân của các sự cố xảy ra đối với các công trình giao thông có phải do lỗi từ các tiêu chuẩn thiết kế không phù hợp hay không. Mà lâu nay cứ khi bị sự cố đều đổ lỗi cho nhà thầu, lỗi này cũng chỉ đúng một phần của thực tiễn khi những nguyên nhân khác chưa được đề cập đến. Và đây là một bài toán hiện nay đối với ngành Giao thông đang cần tìm lời giải đúng.

Tại tuyến đường Quốc lộ 12- Hà Tĩnh cũng xuất hiện hằn lún vệt bánh xe

Trao đổi với chúng tôi, Tiến sỹ Trần Đình Quảng, nguyên Trưởng Phân viện Miền Trung, Viện KHCN GTVT cho biết: Những vấn đề về các giải pháp mà Bộ GTVT đã đưa ra trong thời gian vừa qua thì cần kiểm tra rà soát có hệ thống từ quy trình tiêu chuẩn thiết kế, tiêu chuẩn thi công và nghiêm thu, khai thác duy tu bảo dưỡng đến hệ thống quản lý chất lượng của các cơ quan tổ chức.

Riêng việc xây dựng tiêu chuẩn quy trình thiết kế theo ông Quảng thì cần phải có các đơn vị nghiên cứu ứng dụng tiêu chuẩn của nước ngoài phù hợp với điều kiện tự nhiên của đất nước. Cũng như có xét tới năng lực thiết bị và công nghệ hiện nay. Các tiêu chuẩn quy trình này phải được kiểm nghiệm qua thực tế điều mà những người soạn thảo và biên dịch tiêu chuẩn từ trước đến nay chưa làm.

Ông Nguyễn Biên Cương, Giảng viên trường ĐH Bách Khoa Đà Nẵng chia sẻ trước hiện tượng HLVBX hiện nay: lún vệt bánh xe có nhiều dạng, lún nền đường, lún móng đường, lún mặt đường… Tại Đà Nẵng, đường đầu cầu Nguyễn Tri Phương, mới khai thác cũng đã bắt đầu có hiện tượng HLVBX, đúng như dự báo. Theo quan điểm của chúng tôi thì HLVBX là một căn bệnh xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Nếu chỉ tập trung vào một vài nguyên nhân thì sẽ rất khó có thể bắt được đúng bệnh của hiện tượng hư hỏng này. Không bắt được đúng bệnh, ắt không thể trị được bệnh. Hiện nay, ngoài yếu tố xe quá tải, Bộ GTVT tập trung chủ yếu vào yếu tố con người: nhà thầu thi công thế này thế khác làm ảnh hưởng chất lượng, TVGS chưa tư vấn và giám sát tốt, Chủ đầu tư chưa quản lý hiệu quả…thì cũng đúng phần nào. Tuy nhiên, nhóm yếu tố về Tiêu chuẩn thiết kế, Tiêu chuẩn thi công – nghiệm thu, chất lượng khâu khảo sát, chất lượng đồ án thiết kế hiện chưa được xem xét một cách rốt ráo và triệt để. Việc hiện tượng HLVBX diễn ra từ Bắc chí Nam, từ duyên hải miền Trung đến các tỉnh Tây Nguyên, cho thấy chúng ta đang có một lỗi hệ thống nào đó trong quá trình khảo sát, thiết kế, thi công, nghiệm thu kết cấu mặt đường bê tông nhựa. Nhất thiết phải tìm được lỗi hệ thống này mới trị được căn nguyên.

Trên đại công trường thi công dự án mở rộng quốc lộ 1A hiện nay, nhiều nhà thầu vô cùng đau khổ về vấn đề HLVBX. Họ trần tình: đã làm hết sức lực, đã cố gắng kiểm soát tất cả các khâu, đã đảm bảo tất cả các chỉ tiêu cơ lý yêu cầu của bê tông nhựa so với tiêu chuẩn thi công yêu cầu, nhưng đường lún vẫn hoàn lún. Một số nhà thầu thi công cho rằng: họ đã tìm hết cách, nhưng đường vẫn lún. Không làm cũng có án, có làm mà HLVBX cũng có án, họ phải làm sẵn đơn xin thôi việc, đêm ngày mất ăn mất ngủ về HLVBX. Có vẻ như: vấn đề HLVBX vượt quá khả năng của các kỹ sư cầu đường thông thường. Ông Cương cho biết thêm.

Một số chuyên gia trong ngành giao thông cũng đã tỏ ra quan ngại về các công trình giao thông hiện nay và cho rằng bắt đầu từ năm 2016 trở đi, các tuyến đường mới sẽ có nhiều sự cố xảy ra nếu ta vẫn tiếp tục thực hiện theo những quy trình cũ. Cái mà chúng ta cần hiện nay cần đó là một tiêu chuẩn thiết kế mang tính thực tế của chính chúng ta, phù hợp với điều kiện phát triển của chúng ta, phù hợp với điều kiện khí hậu của Việt Nam. Và các tiêu chuẩn thiết kế này được xây dựng cần phải có sự kiểm nghiệm qua thực tế, kiểm soát thực tế thì các công trình giao thông mới được đảm bảo chất lượng.